Page 191 - Čuš, Alenka, et al. ur. (2018). Družbeni in politični procesi v sodobnih slovanskih kulturah, jezikih in literaturah. Koper: Založba Univerze na Primorskem.
P. 191
der ivacija glagola sa osnovama str anog por ekla...
Malo je poznato da je Mostar u poslijeratnoj obnovi unakažen goto-
vo jednako kao u ratu, tamo su svi projekti koji se realiziraju pod krinkom
progresa. (NIN, 21. 7, str. 19, autor: Marko Tomaš) – Da li je Srbija u stanju
da taj novac realizuje? (NIN, 21. 7, str. 11, autor: Nikola Tomić)
U istom broju nedeljnika uočena je paralelna distribucija sufiksa -isa-,
-ira- i -ova- u istim glagolskim osnovama stranog porekla, što je samo po-
tvrda kontinuiteta u tvorbi ovih glagola, o čemu je pisano u prikazanim
radovima iz ranijeg perioda. Za razliku od ovog fleksibilnog normativi-
stičkog stava u pogledu tvorbe glagola stranog porekla s posmatranim su-
fiksima u srpskom standardu, na osnovu onoga što nam je bilo dostupno u
literaturi o hrvatskom standardu, možemo zaključiti da je tvorba ovih gla-
gola u okvirima stabilne paradigme.
Zaključak
Ispitujući glagole čije su generativne baze uglavnom stranog porekla i dis-
tribuciju sufiksa -ova-, -isa- ili -ira-, cilj nam je bio da se proveri usklađe-
nost zatečenog stanja sa srpskim standardom, odnosno da li se derivacija
sprovodi u skladu s utvrđenim normama srpskog književnog jezika, po-
stoji li neki uticaj hrvatskog, te da li postoji jasna granica između ova dva
standarda. U skladu s ciljem, prvo smo predočile propisane norme savre-
menog srpskog i hrvatskog jezika, a potom ih uporedile sa stanjem dobi-
jenim na temelju rezultata analize i sa ranijim zaključcima o ovoj temi.
Korpus za analizu sastojao se od informativnih tekstova iz srpskog ne-
deljnika. Nakon istraživanja sprovedenog na 241 ekscerpiranom glago-
lu, potvrđena su 73 glagola izvedena sufiksom -ova-, 49 glagola primeri
su izvedeni sufiksom -isa- i 119 glagola izvedeno je sufiksom -ira-. Sufiksi
-isa- i -ova- tipični su domaći (odnosno jedan, prvi, odomaćen) sufiksi,
dok je sufiks -ira- izdvojen kao strani. Potvrđeno je u našem korpusu da
su najbrojniji oni glagoli stranih baza izvedeni sufiksom -ira-, što je u su-
protnosti s očekivanjima, budući da srpska derivatologija smatra sufiks
-ova- najproduktivnijim. Vidljiv je uticaj hrvatskog standarda u srpskom
književnom jeziku, premda ne možemo biti u potpunosti sigurni u smer
tih odnosa, budući da je reč o dva genetski ista jezika. Dobijeni rezultati
se u velikoj meri slažu sa ranijim istraživanjima – u hrvatskom standar-
du, koji je prilično hermetičan, i danas je zastupljena uglavnom upotre-
ba sufiksa -ira-, a u srpskom standardu je sve jača tendencija širenja ovog
sufiksa i ne postoji izražena potreba za prevođenjem ovog sufiksa sufik-
som -ova- ili -isa-.
189
Malo je poznato da je Mostar u poslijeratnoj obnovi unakažen goto-
vo jednako kao u ratu, tamo su svi projekti koji se realiziraju pod krinkom
progresa. (NIN, 21. 7, str. 19, autor: Marko Tomaš) – Da li je Srbija u stanju
da taj novac realizuje? (NIN, 21. 7, str. 11, autor: Nikola Tomić)
U istom broju nedeljnika uočena je paralelna distribucija sufiksa -isa-,
-ira- i -ova- u istim glagolskim osnovama stranog porekla, što je samo po-
tvrda kontinuiteta u tvorbi ovih glagola, o čemu je pisano u prikazanim
radovima iz ranijeg perioda. Za razliku od ovog fleksibilnog normativi-
stičkog stava u pogledu tvorbe glagola stranog porekla s posmatranim su-
fiksima u srpskom standardu, na osnovu onoga što nam je bilo dostupno u
literaturi o hrvatskom standardu, možemo zaključiti da je tvorba ovih gla-
gola u okvirima stabilne paradigme.
Zaključak
Ispitujući glagole čije su generativne baze uglavnom stranog porekla i dis-
tribuciju sufiksa -ova-, -isa- ili -ira-, cilj nam je bio da se proveri usklađe-
nost zatečenog stanja sa srpskim standardom, odnosno da li se derivacija
sprovodi u skladu s utvrđenim normama srpskog književnog jezika, po-
stoji li neki uticaj hrvatskog, te da li postoji jasna granica između ova dva
standarda. U skladu s ciljem, prvo smo predočile propisane norme savre-
menog srpskog i hrvatskog jezika, a potom ih uporedile sa stanjem dobi-
jenim na temelju rezultata analize i sa ranijim zaključcima o ovoj temi.
Korpus za analizu sastojao se od informativnih tekstova iz srpskog ne-
deljnika. Nakon istraživanja sprovedenog na 241 ekscerpiranom glago-
lu, potvrđena su 73 glagola izvedena sufiksom -ova-, 49 glagola primeri
su izvedeni sufiksom -isa- i 119 glagola izvedeno je sufiksom -ira-. Sufiksi
-isa- i -ova- tipični su domaći (odnosno jedan, prvi, odomaćen) sufiksi,
dok je sufiks -ira- izdvojen kao strani. Potvrđeno je u našem korpusu da
su najbrojniji oni glagoli stranih baza izvedeni sufiksom -ira-, što je u su-
protnosti s očekivanjima, budući da srpska derivatologija smatra sufiks
-ova- najproduktivnijim. Vidljiv je uticaj hrvatskog standarda u srpskom
književnom jeziku, premda ne možemo biti u potpunosti sigurni u smer
tih odnosa, budući da je reč o dva genetski ista jezika. Dobijeni rezultati
se u velikoj meri slažu sa ranijim istraživanjima – u hrvatskom standar-
du, koji je prilično hermetičan, i danas je zastupljena uglavnom upotre-
ba sufiksa -ira-, a u srpskom standardu je sve jača tendencija širenja ovog
sufiksa i ne postoji izražena potreba za prevođenjem ovog sufiksa sufik-
som -ova- ili -isa-.
189
