Page 219 - Sedmak, Gorazd, in Almir Peštek, ur. 2015. Strateški aspekti upravljanja turističkom destinacijom / Strateški aspekti upravljanja turistične destinacije. Sarajevo / Koper
P. 219
ta vrela
Najpoznatije sveto vrelo kod nas je Vrelo Bune u Blagaju kod Mostara. Uz
njega se gotovo uvijek vežu izgradnja i postojanje tekije halvetijskog
derviškog reda. Materijalnih dokaza za neko starije svetište na samom
vrelu nema. To i ne treba čuditi s obzirom na velike građevinske zahvate
čiji su se ostaci mogli vidjeti do unazad sto godina. Možda jedan dio svete
tradicije otkriva kronogram, sastavljen 1129. godine po Hidžri povodom
obnavljana tekije. To je poduža pjesma pomalo ezoteričnog sadržaja koja
kaže da sličnog mjesta nema od Misira do Šama - danas bi rekli od Egipta
do Sirije. Ovo mjesto danonoćno obilazi Hidr, pa je po tome ono po
značaju odmah uz Kabu. Ako se podsjetimo da je Kabu sagradio sam
poslanik Ibrahim, onda je i starost svetišta na Vrelu Bune neupitna.
Dovođenje Hidra u vezu s ovim mjestom: vrelo koje izbija iz stijene, i
priroda koja ga okružuje kao slika Vrela svega ili možda zelena boja Bune
kao jedno od svojstava Zelenog Hidra, čini se da upućuju na jednu vrlo
staru tajnu kojom se slavi obnavljanje prirode. Nedaleko od Blagaja
mostarski muslimani su slavili Jurjevo pod imenom Erdelez pri čemu su
posjećivali vrelo Babun. U imenu Erdelez kriju se imena Hidra i Elijasa
koji su, prema islamskoj predaji koju prenosi Nizamija, postali besmrtni
napojivši se vode s Vrela života.
Značaj svetišta ogleda se, prema ovoj istoj pjesmi, i u veličini njegove
kupole koja se sa same tekije prenosi na stijenu koja natkriljuje i tekiju i
vrelo. Tako se i sama tekija poistovjećuje s cjelinom stijene, vrela,
životinjskog svijeta. Isticanjem da nema nijedne ptice koja tu nije svila
svoje gnijezdo, te da se tu nalaze predstavnici (šejhovi) svih ptica, čini se
kao da se hoće reći da je tu i Vrelo znanja. Ponovo se, dakle, uspostavlja
veza za prenosiocem potpunog znanja - Rozi Hidrom (Mulaomerović,
1998).
Na Zec planini, iznad ljetnjeg stočarskog naselja poznatog kao
Gvožđanske staje, na oko 1700 metara nad morem, nalazi se Isusovo ili
Pejgamberovo vrelo. U stručnoj literaturi mu nema ni spomena.
U stjenovitom odsjeku uklesano je njegovo korito, širine oko 10 cm, a
dužine oko metar. Dubina nije velika, tek tolika da se posjetilac može
napiti njegove vode. Vrelo posjećuju i katolici i muslimani iz okolnih
krajeva. Desno od vrela danas se primjećuju tragovi klesarskih radova i
bojom iscrtan krst. Prema pričanju, prilikom svakog takvog pokušaja
217
Najpoznatije sveto vrelo kod nas je Vrelo Bune u Blagaju kod Mostara. Uz
njega se gotovo uvijek vežu izgradnja i postojanje tekije halvetijskog
derviškog reda. Materijalnih dokaza za neko starije svetište na samom
vrelu nema. To i ne treba čuditi s obzirom na velike građevinske zahvate
čiji su se ostaci mogli vidjeti do unazad sto godina. Možda jedan dio svete
tradicije otkriva kronogram, sastavljen 1129. godine po Hidžri povodom
obnavljana tekije. To je poduža pjesma pomalo ezoteričnog sadržaja koja
kaže da sličnog mjesta nema od Misira do Šama - danas bi rekli od Egipta
do Sirije. Ovo mjesto danonoćno obilazi Hidr, pa je po tome ono po
značaju odmah uz Kabu. Ako se podsjetimo da je Kabu sagradio sam
poslanik Ibrahim, onda je i starost svetišta na Vrelu Bune neupitna.
Dovođenje Hidra u vezu s ovim mjestom: vrelo koje izbija iz stijene, i
priroda koja ga okružuje kao slika Vrela svega ili možda zelena boja Bune
kao jedno od svojstava Zelenog Hidra, čini se da upućuju na jednu vrlo
staru tajnu kojom se slavi obnavljanje prirode. Nedaleko od Blagaja
mostarski muslimani su slavili Jurjevo pod imenom Erdelez pri čemu su
posjećivali vrelo Babun. U imenu Erdelez kriju se imena Hidra i Elijasa
koji su, prema islamskoj predaji koju prenosi Nizamija, postali besmrtni
napojivši se vode s Vrela života.
Značaj svetišta ogleda se, prema ovoj istoj pjesmi, i u veličini njegove
kupole koja se sa same tekije prenosi na stijenu koja natkriljuje i tekiju i
vrelo. Tako se i sama tekija poistovjećuje s cjelinom stijene, vrela,
životinjskog svijeta. Isticanjem da nema nijedne ptice koja tu nije svila
svoje gnijezdo, te da se tu nalaze predstavnici (šejhovi) svih ptica, čini se
kao da se hoće reći da je tu i Vrelo znanja. Ponovo se, dakle, uspostavlja
veza za prenosiocem potpunog znanja - Rozi Hidrom (Mulaomerović,
1998).
Na Zec planini, iznad ljetnjeg stočarskog naselja poznatog kao
Gvožđanske staje, na oko 1700 metara nad morem, nalazi se Isusovo ili
Pejgamberovo vrelo. U stručnoj literaturi mu nema ni spomena.
U stjenovitom odsjeku uklesano je njegovo korito, širine oko 10 cm, a
dužine oko metar. Dubina nije velika, tek tolika da se posjetilac može
napiti njegove vode. Vrelo posjećuju i katolici i muslimani iz okolnih
krajeva. Desno od vrela danas se primjećuju tragovi klesarskih radova i
bojom iscrtan krst. Prema pričanju, prilikom svakog takvog pokušaja
217
